INENE SIFUNDA EPOTSOYINI E-LOVEDALE

Kubonakala ukuba zisezakuqhuba iingxoxo phakathi kwesigqeba esimele abafundi (SRC), iinkokheli ezisuka kumasebe emibutho “student formation leaders” kwakunye nabaphathi bekholeji malunga neengxaki abafundi abajongene nazo kwakunye nokungavisisani phakathi kwabo nabo baphetheyo kwikholeji le. Oku kuza emva koqhankqalazo lwabafundi bekholeji i-Lovedale eQonce kwiphondo leMpuma Koloni ngomhla weshumi elinesithathu kweyoMdumba, ze lwaqala phantsi ngomhla weshumi elinesine emva kokuba abafundi beyalelwe yinqununu ebambeleyo ukuba baphumele ngaphandle emasangweni alekholeji bambi besithi “Asiyi ndawo”.

Ngokwengxelo esuka kooqal’azive, ngomhla wesithandathu kweyoMdumba amasango alekholeji ayevaliwe ngabathengisi (suppliers) ngezikhalazo zokuba ababhatalwanga yikholeji, iingxelo zikwadiza elikuba ngolusuku abafundi zange bavunyelwe ukuba bangene ngaphakathi. Inqununu sizamile ukuthetha nayo malunga nalemiba ethe yehla yathi ayinokwazi ukuba ishukuxe ngalemiba noonondaba ingathethanga nabo bachaphazelekayo (stakeholders). Unobhala wesikhokelo sabafundi (SRC) u Chulumanco Tolo ucacise malunga nemiba ebachaphazelayo kulekholeji wenjenje “Iingxaki esinazo ziquka u NSFAS, ukushokoxeka kweencwadi ‘textbooks’, isimo ii campuses ezikuso kuquka izisekelo okanye kwizakhiwo zesikolo ezihlala abafundi” uthe chuuu esibonisa nganye ganye wathi, iincwadi kuthwe zikhona apho zigcinwa khona(storage) ntonje kulindwe abaphicothi zincwadi.

Uqhube esithi kumba ka NSFAS, abafundi abahlala kwizakhiwo zesikolo “res” bazakuthi bafumane I-R1300 (living allowance ne personal care) kube kukho I Max capp kuxwebhu lwemfanelo (eligibility document) elithi capp yi R50 000 p/a. “Isicelo sethu singabafundi sithi isikolo masifake isicelo singadluli kulemali ogqiba sitsale imali yaso ye rent itshintshi ibuyele emfundini” uqhube esithi yeyonanto ke eye yangumqobo le, kwaye kudala zibanjwa iintlanganiso kungade kufikelelwe kwizivumelwano malunga nalemiba nto leyo eyenze abafundi baqhankqalaze.

Uqhube enabisa ngokunikwa kwabo imizuzu engamashumi amathathu ukuba baphumele ngaphandle ekholejini “Sinikwa lemizuzu nje kusithwa masiphumele ngaphandle kusitsho inqununu ebambeleyo, kungenxa yokuba njengokuba besiqhankqalaza besivalela ukubhataleka kwabathengisi, sizamile ke ukuthetha nayo inqununu ebambeleyo kodwa wabe esithathile isigqibo” lo ka Tolo uthe kuye ke kwabizwa iinkokheli ezisuka kumasebe zangaphandle ezisebenzisana nemibutho yabafundi (EFF, DA &ANC), zithethile naye uMnu. Mbengo oyinqununu ebambeleyo malunga nokukhutshelwa ngaphandle kwabafundi kwavunyelwana kwelokuba bayabuyela abafundi ekholejini.

Ugqibele ngelithi iingxoxo zona zisaqhuba nabafundi bamane bebaneentlanganiso. Abafundi bavakele besithi “Inene sifunda epotsoyini”. UMnu Mbengo akafumanekanga ukuba aphefumle de lashicilelwa elinqaku.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *